Velsen

Velsen - In tijden van bezuinigingen en verschraling van de publieke voorzieningen en zorg heeft de Gemeenteraad van Velsen op 16 juni jl. een opmerkelijk besluit genomen. Bij de nieuwe aanbesteding van de hulp bij het huishouden in het kader van de WMO krijgen, ‘alle huishoudelijke hulpen de taak om veranderingen van de gezondheidssituatie, de leefomstandigheden en sociale omgeving van cliënten actief te signaleren’. 26 van de 31 aanwezige raadsleden stemden vóór de door de SP ingediende en door Velsen Lokaal medeondertekende motie. Alleen de VVD en de Christen Unie stemden tegen.
In het contract dat de IJmond gemeenten met de ViVa!Zorggroep hebben lopen voor de levering van huishoudelijke hulp geldt die kwaliteitsnorm voor een beperkt en afnemend aantal cliënten. De gemeenten geven indicaties af voor cliënten die thuishulp nodig hebben. Zij hanteren twee typen van hulp bij de huishouding: hh1 en hh2. HH1 is hulp zonder, en hh2 is huishoudelijke hulp mèt signalering. Inmiddels ontvangt zo’n 80% van de cliënten alleen de lichte indicatie van hh1 – dus zònder signalering.

Ook tegen de achtergrond van het dispuut bij de zorgaanbieder ViVa!Zorggroep dat sinds begin dit jaar de gemoederen bezig houdt is de uitkomst van de discussie in de Gemeenteraad van Velsen van groot belang. Daar heeft de directie immers besloten om 650 van hun medewerkers tot 30% terug in salaris te zetten of te ontslaan – wanneer die medewerkers die loonsverlaging niet vrijwillig accepteren. Viva zegt in de financiële problemen te zijn gekomen omdat zij naar verhouding tot het door de Gemeente Velsen ingekochte thuiszorg te veel gekwalificeerde en naar verhouding dus ‘dure’ medewerkers in dienst heeft. Medewerkers die naast het schoonmaken ook actief en adequaat kunnen signaleren. Die gekwalificeerde medewerkers vallen volgens de CAO in de functiewaarderingsgroep 15 en 20. De ViVa!Zorggroep-directie stelt zich nu op het standpunt dat voor de hulp bij het huishouden – zonder signalering - de functiewaarderingsgroep 10 volstaat. De geschoolde en ervaren krachten moeten nu volgens deze lagere functie aan de slag en betaald krijgen (van 13,10 euro naar 9,80 euro). Ook neemt de Viva nu nieuwe medewerkers in dienst zonder bijzondere kwalificatie op de functiewaarderingsgroep 10.

350 Viva-medewerkers verzetten zich sinds januari van dit jaar met hand en tand tegen de loonsverlaging, ontslag en de uitkleding van hun werk. Georganiseerd in de actiegroep Wij Zijn De Thuiszorg Haarlem en IJmond en de AbvaKabo FNV hebben zo’n 150 collega’s al 6 dagen het werk neergelegd en protestmanifestaties georganiseerd in Haarlem en Velsen. Stakingen in de zorg zijn zeldzaam en in de thuiszorg ronduit uniek. Die acties zijn bepaald niet onopgemerkt gebleven in de media. Een groeiend aantal prominente politici als Emile Roemer (SP) en Job Cohen (PvdA) hebben hun steun aan de stakers toegezegd. En met resultaat. Met hun aanhoudende actie hebben de medewerksters van Viva de ogen van de gemeenteraadsleden van Velsen geopend. Met de motie van de SP hebben de cliënten, de generatie die ons land heeft opgebouwd, eindelijk weer uitzicht op goede zorg. Zorgwekkend is en blijft echter wel dat inmiddels zo’n 150 gekwalificeerde en gemotiveerde medewerkers ViVa!Zorggroep de rug hebben toegekeerd. Dat is een ernstige aderlating voor de kwaliteit van de thuiszorg in Haarlem en de IJmond.

Het beleid van Viva is alleen begrijpelijk vanuit een verkeerde offerte en kortzichtig bedrijfseconomisch oogpunt. Het staat echter haaks op het landelijk toezichtkader en de kwaliteitsnorm uit het kwaliteitsdocument verantwoorde hulp bij het huishouden, dat de signalering nadrukkelijk tot de benodigde deskundigheid rekent voor het personeel. Signaleren is als volgt omschreven: “De medewerker signaleert onveilige situaties en knelpunten in het huishouden en eventuele veranderingen in de wijze waarop de klant in staat is tot het voeren van zijn eigen huishouden (zoals bedorven eten in de koelkast; niet opengemaakte post; verwaarlozing), bespreekt deze met de klant en geeft deze zo nodig door aan de organisatie.” Die kwaliteitsnorm is al in 2009 door de sector opgesteld, waaronder de VNG, maar is nog maar weinig door de gemeenten omgezet in concreet beleid. Tal van gemeenten gaan zelfs dwars tegen deze afspraken in en sluiten contracten met schoonmaakbedrijven voor de hulp bij de huishouding. Duidelijk is dat die gemeenten vooral oog hebben voor de prijs van de zorg en niet de kwaliteit. De op hulp aangewezen inwoners van Velsen hebben nu, dankzij de onverzettelijke thuiszorgmedewerksters en de alerte fracties van de SP en Velsen Lokaal, uitzicht op goede zorg.
De nu in functiewaarderingsgroep teruggezette thuiszorgmedewerkers bij de Viva krijgen het vooruitzicht, wanneer Viva opnieuw een contract met de IJmondgemeenten kan afsluiten, uitzicht op een terugkeer van hun oude en vertrouwde werk – met een beloning die overeenkomt met de daarvoor geldende loonschaal. Zij en de cliënten van Velsen mogen de strijdbare vrouwen van ViVa!Zorggroep dus dubbel dankbaar zijn. Strijd loont!